ไดโนเสาร์แก่งหลวง พะเยา

ไดโนเสาร์แก่งหลวง (Dinosaor Kang Laung)
ความเป็นมา : ได้มีการขุดค้นพบซากดึกดำบรรพ์ไดโนเสาร์ซอโรพอด ซึ่งเป็นไดโนเสาร์กินพืชขนาดใหญ่ การประมาณอายุจากชั้นหินทราย สีแดงที่ค้นพบคาดว่าจะมีอายุไม่ต่ำกว่า 130 ล้านปีและเป็นการค้นพบครั้งแรกในภาคเหนือของประเทศ ในเขตท้องที่บ้านหนองกลาง หมู่ 7 ตำบลบ้านมาง อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา ซึ่งอยู่ในบริเวณเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ยม ซึ่งบริเวณพื้นที่ป่าแห่งนี้มี สภาพป่าที่อุดมสมบูรณ์ มีแม่น้ำยมติดอยู่ทางด้านทิศเหนือ แม่น้ำยมที่ไหลผ่านมีเกาะแก่งหินสวยงาม เหมาะแก่การล่องเรือและลงเล่นน้ำและ มีน้ำไหลนองอยู่ตลอดทั้งปี นอกจากนี้ชะง่อนหินตาดห้วยหกบริเวณกลางลำห้วยหก ที่ไหลพาดผ่านใกล้กับจุดที่ค้นพบ ซากดึกดำบรรพ์ไดโนเสาร์แล้ว ไปลงแม่น้ำยม ซึ่งมีลักษณะสวยงาม และในป่าบริเวณดังกล่าวยังมีนกยูงอีกหลายฝูงประมาณร้อยกว่าตัว อีกทั้งยังมีสัตว์ป่าอื่น ๆ อีกหลายชนิด เช่น ลิง หมูป่า เก้ง เป็นต้น

บริเวณที่ค้นพบ ซากดึกดำบรรพ์ไดโนเสาร์ซอโรพอดแห่งนี้อยู่ใกล้กับแหล่ง ชุมชน และเป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของราษฎรในท้องถิ่น ตลอดทั้งปีจะมีนักท่องเที่ยวทั้งในพื้นที่ และต่างจังหวัดเข้าไปเที่ยวชมเป็น จำนวนมาก แต่บริเวณดังกล่าวยังไม่ได้รับการพัฒนา และจัดการที่ถูกต้องตามหลักวิชาการ ทำให้นักท่องเที่ยวไม่ได้รับความสะดวก ความปลอดภัยและเกิดผลกระทบต่อสิ่งแวดล้อม สำนักบริหารพื้นที่อนุรักษ์ ที่ 15 ได้พิจารณาแล้ว เพื่อให้บริเวณสถานที่แห่งนี้ได้รับการพัฒนา และจัดการอย่างถูกต้องตามหลัก วิชาการ รวมทั้งเพื่ออนุรักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ ตลอดจนอำนวยความสะดวก และความปลอดภัยต่อนักท่องเที่ยวจึงได้มีคำสั่งสำนัก บริหารจัดการในพื้นที่ป่าอนุรักษ์ 15 ที่ 319/2546 เรื่องให้เจ้าหน้าที่ออกไปดำเนินการสำรวจ บริเวณขุดค้นพบซากดึกดำบรรพ์ ไดโนเสาร์ซอโรพอร์ด ท้องที่บ้านหนองกลาง หมู่ที่ 7 ตำบลบ้านมาง อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา เพื่อจัดตั้งเป็นวนอุทยาน ลงวันที่ 17 มีนาคม พ.ศ. 2546 โดยให้นายสมชาติ พวงพะยอม เจ้าพนักงานป่าไม้ 5 ออกไปสำรวจเบื้องต้น ในพื้นที่บริเวณดังกล่าวเพื่อจัดตั้งเป็นวนอุทยาน

แหล่งท่องเที่ยว

ซากดึกดำบรรพ์ไดโนเสาร์โซโรพอร์ด ซึ่งหาดูได้ยากมีเกาะแก่ง กลางแม่น้ำยมสวยงาม สามารถล่องแพ และลงเรือเที่ยวชมธรรมชาติได้ มีพื้นที่ป่าสวยงามอุดมสมบูรณ์เป็นบริเวณกว้าง มีสัตว์ป่าชุกชุม เช่น นกยูง มีตาดหิน ชะง่อนผาสวยงามมีวิวทิวทัศน์สวยงามอยู่ใกล้แหล่งชุมชน เป็นแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญของอำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา และจังหวัดใกล้เคียง มีนักท่องเที่ยวเข้าไปเที่ยวชมอยู่ตลอดปี เส้นทางคมนาคมสะดวก มีถนนลาดยางเข้าถึงพื้นที่ มีแหล่งท่องเที่ยวที่สำคัญ ได้แก่

ด้านธรรมชาติที่สวยงาม
แก่งหิน เกาะแก่งหินโผล่อยู่กลางแม่น้ำยม ซึ่งแม่น้ำยมได้ไหลเลาะแนวเขาใกล้กับ จุดที่ค้นพบซากดึกดำบรรพ์ไดโนเสาร์ โดยได้ไหลเลาะแนวเขาเป็นระยะทางประมาณ 6 กิโลเมตร เกาะแก่งหินเหล่านี้มีลักษณะสวยงาม และยังสามารถเล่นน้ำในแม่น้ำยม หรือล่องเรือแพท่องเที่ยวชมธรรมชาติ ป่าเขาริมฝั่งแม่น้ำยมที่ยังมีสภาพป่า สมบูรณ์สวยงาม

เส้นทางศึกษาธรรมชาติ เส้นทางศึกษาธรรมชาติในป่าที่ยังคงสภาพอุดมสมบูรณ์ ชมพันธุ์พืชนานาชนิด ชมนกยูงซึ่งมีให้เห็นบ่อยครั้ง และฟังเสียงร้องของนกยูงที่มีอยู่ในจำนวนมาก ชมความงามมหัศจรรย์ของตาดห้วย ชะง่อนหิน และผาหินตามลำห้วยในป่า ซึ่งมีลักษณะแปลก และสวยงามตามแบบธรรมชาติสร้าง

ซากดึกดำบรรพ์ไดโนเสาร์สายพันธุ์ซอโรพอร์ด ซาก ดึกดำบรรพ์ไดโนเสาร์สายพันธุ์ซอโรพอร์ด ซึ่งเป็นไดโนเสาร์กินพืชขนาดใหญ่ การประมาณอายุจากชั้นหินทรายสีแดงคากว่า มีอายุไม่น้อยกว่า 130 ล้านปี และ เป็นการค้นพบครั้งแรกในภาคเหนือของประเทศไทย

พื้นที่สำรวจอยู่ในเขตป่าสงวนแห่งชาติป่าแม่ยม อำเภอเชียงม่วน จังหวัดพะเยา ระหว่างทิศเหนือสุดพิกัดที่ 32451E , 86621N ทิศตะวันออกสุดพิกัดที่ 34623E , 24851N ทิศใต้สุดพิกัดที่ 32510E , 81073N และทิศตะวันตกสุดพิกัดที่ 31005E , 82397N อยู่ในเขตพื้นที่ป่าอนุรักษ์โซนซี (Zone C) และเขตพื้นที่ป่าไม้เศรษฐกิจโซนอี (Zone E) บางส่วน มีความเหมาะสมในการจัดตั้งเป็นวนอุทยานประมาณ 5,000 ไร่ มีอาณาเขตติดต่อดังนี้

ทิศเหนือ จดบ้านหนองกลาง ต.บ้านมาง อ.เชียงม่วน จ.พะเยา
ทิศใต้ จดเขตอุทยานแห่งชาติแม่ยม อ.สอง จ.แพร่
ทิศตะวันออก จดเขตบ้านปงสนุก ต.เชียงม่วน อ.เชียงม่วน จ.พะเยา
ทิศตะวันตก จดแม่น้ำยม

ลักษณะภูมิประเทศ
ลักษณะ ทั่วไปเป็นแนวเขาสูงวางตัวทอดยาวเป็นแนวเหนือ – ใต้ มีความสูงจากระดับน้ำทะเลปานกลางตั้งแต่ 300 – 557 เมตร มีแม่น้ำยมไหลผ่านเป็นแนวยาวประมาณ 6 กิโลเมตร ด้านทิศตะวันตก มีลำห้วยที่สำคัญจำนวน 2 สาย ซึ่งมีน้ำตลอดปี คือ ลำห้วยหก และลำห้วยโป่ง ซึ่งไหลไปลงแม่น้ำยม ลักษณะทางปัฐพีวิทยา ชั้นดินตื้น ดินชั้นบนเป็นดินทราย หรือดินร่วนปนทรายสีน้ำตาล ระบายน้ำดี ความร่วนซุยสูง อุ้มน้ำไม่ดี ดินมีอินทรียวัตถุต่ำ ลักษณะทางธรณีวิทยา หินที่พบ เป็นหินทราย หินปูน หินตะกอน หินแปร หินชนวน และหินดินดาน

ลักษณะภูมิอากาศ
เป็น แบบมรสุมเขตร้อน โดยได้รับอิทธิพลจากลมมรสุมตะวันตกเฉียงใต้ในช่วงฤดูฝน และลมมรสุมตะวันออกเฉียงเหนือในฤดูหนาว อุณหภูมิเฉลี่ยต่ำสุด 15.6 องศาเซลเซียส และอุณหภูมิเฉลี่ยสูงสุดต่อปี 41.5 องศาเซลเซียส ปริมาณน้ำฝนเฉลี่ยฝนต่อปีประมาณ 1,140 มิลลิเมตร มี 3 ฤดู คือ ฤดูร้อน ระหว่าง เดือนมีนาคม – เมษายน
ฤดูฝน ระหว่าง เดือนพฤษภาคม – ตุลาคม
ฤดูหนาว ระหว่าง เดือนพฤศจิกายน – กุมภาพันธ์

พืชพันธุ์และสัตว์ป่า
สภาพ ป่าทั่วไปยังมีความสมบูรณ์ของป่ามาก มีต้นไม้ขึ้นอยู่อย่างหนาแน่น ลักษณะทั่วไปเป็นป่าแดง ซึ่งภาษาท้องถิ่นเรียกว่า ป่าแพะ หรือป่าเต็งรัง มีต้นไม้ขนาดใหญ่ ขนาดกลาง และขนาดเล็ก ขึ้นอยู่ปะปนกันไม่ค่อยแน่นทึบ พื้นที่แห้งแล้ง ดินร่วนปนทราย หรือกรวดลูกรัง ความสมบูรณ์น้อย ชนิดพันธุ์ไม้ที่สำคัญที่สำรวจพบ ได้แก่ เต็ง พลวง ทิ้วขน ประดู่ รกฟ้า รัง สมอไทย เหียง เป็นต้น ส่วนพืชคลุมพื้นที่ป่า หรือไม้พื้นล่างที่สำรวจพบ ได้แก่ มะพร้าวเต่า ปุ่ม เป้ง กระเจียว เป็นต้น
สัตว์ป่าที่สามารถพบเห็นในพื้นที่จำแนกออกเป็นกลุ่ม ๆ ได้ดังนี้
สัตว์เลี้ยงลูกด้วยน้ำนม ชนิดที่ยังพบเห็นได้ในปัจจุบัน เช่น หมูป่า เก้ง กระจงเล็ก กระแตใหญ่เหนือ และกระรอก เป็นต้น
สัตว์เลื้อยคลาน สัตว์สะเทินน้ำสะเทินบก ชนิดที่ได้พบเห็นในปัจจุบันได้แก่ กิ่งก่า งูชนิดต่าง ๆ จิงเหลน และตุ๊กแก เป็นต้น

นก มักเป็นกลุ่มที่พบเห็นได้ง่ายที่สุด เช่น นกโพระดกคอสีฟ้า ไก่ป่า นกยูง นกกะปูดใหญ่ กลุ่มเหยี่ยว และกลุ่มนกกระจิบกระจ้อยอีกหลายชนิด

การเดินทาง
รถยนต์
จากจังหวัดพะเยา ไปทางอำเภอจุน อำเภอปง ถึงทางแยกเข้าอำเภอเชียงม่วน ให้เลี้ยวขวา และเลี้ยวซ้ายไปตามเส้นทางไปจังหวัดแพร่ ประมาณ 3 กิโลเมตร ก็ถึงปากทางเข้าวนอุทยานไดโนเสาร์แก่งหลวง ระยะทางรวมประมาณ 121 กิโลเมตร (ดูแผนที่ประกอบ)

• ก่อนหน้า
• ต่อไป