แหล่งโบราณคดีอำเภอโขงเจียม อุบลราชธานี
แหล่งโบราณคดีอำเภอโขงเจียม
ศิลาจารึกปากแม่น้ำมูล
ที่ตั้ง : บ้าน - ตำบล โขงเจียม อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : บริเวณเนินดินริมตลิ่งฝั่งขวาเป็นแม่น้ำมูล มีแนวหินกรวดแม่น้ำยื่นลงไปเป็นแนวยาว เรียกว่า คันเทวดา ได้พบจารึก 2 หลัก ศิลาจารึก อักษรปัลลวะ ภาษาสันสกฤต เลขทะเบียน อบ.1 และ อบ.2 ซึ่งในหนังสือ Inscriptions du Cambodge กำหนดเป็นเลขที่ K 496 และ K 497 ลักษณะเป็นแท่งหินใบเสมารูปสี่เหลี่ยม เนื้อความในจารึกเหมือนกับกับศิลาจารึก วัดสุปัฏนาราม อบ.4 และศิลาจารึกถ้ำภูหมาใน อบ.9 ปัจจุบันจารึกทั้ง 2 หลัก เก็บรักษาและ จัดแสดงอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติที่ 8 อุบลราชธานี
อายุสมัย : ประวัติศาสตร์ (ประมาณพุทธศตวรรษที่ 12)
ประเภทแหล่ง : ศาสนสถาน
ถ้ำพระ
ที่ตั้ง : บ้านด่าน ตำบล โขงเจียม อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : ลักษณะเป็นเพิงผาขนาดเล็ก มีสิ่งก่อสร้างเป็นซากอาคารมีผนัง 4 ด้าน ก่อด้วย หินทรายและศิลาแลง ผนังก่อสูงถึงเพดาน บางช่วงชำรุด ประตูทางเข้าอยู่ทางทิศเหนือ ผนังทางทิศตะวันตกเป็นช่องเข้าสู่ถ้ำชั้นใน ภายในถ้ำเคยเป็นที่เก็บรักษาพระพุทธรูป ปัจจุบันถูกลักขโมยไปหมด
อายุสมัย : ประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศาสนสถาน
ถ้ำแต้มโงนจะพะ
ที่ตั้ง : บ้านซะซอม ตำบล นาโพธิ์กลาง อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : ลักษณะเป็นก้อนหินทรายรูปคล้ายดอกเห็ด อยู่บริเวณเชิงเขาทางด้านทิศตะวันออกเฉียงใต้ของภูดงนาทาม เกิดจากหินซ้อนกัน 2 ก้อน ก้อนบนกลมแบนใหญ่กว่าก้อนล่าง พบภาพเขียนสี 3 กลุ่ม ทำเป็นรูปมือ ภาพลายเส้น ภาพสัญลักษณ์ ภาพคล้ายสัตว์มีเขา
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศิลปะถ้ำ / พิธีกรรม
ถ้ำพระบด
ที่ตั้ง : บ้านซะซอม ตำบล นาโพธิ์กลาง อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : ลักษณะเป็นเพิงหินทรายขนาดใหญ่ พบภาพเขียนด้วยสีแดง เป็นภาพมือและภาพเครื่องหมายหรือสัญลักษณ์ต่าง ๆ
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศิลปะถ้ำ / พิธีกรรม
ถ้ำภูโป๊ะ
ที่ตั้ง : บ้านซะซอม ตำบล นาโพธิ์กลาง อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : ลักษณะเป็นเพิงหินทรายขนาดใหญ่บนเทือกเขาหินทรายของภูดงนาทาม ขนาดยาว 46 เมตร สูงประมาณ 1.3 - 2.5 เมตร พบภาพเขียนสี 4 กลุ่ม ทำเป็นภาพสัตว์ มือ เท้า และภาพสัญลักษณ์
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศิลปะถ้ำ / พิธีกรรม
บ้านซะซอม
ที่ตั้ง : บ้านซะซอม ตำบล นาโพธิ์กลาง อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : พบโลงไม้ มีลักษณะเป็นต้นไม้ทั้งต้นไม้นำมาถาก ขุดให้เป็นรูปคล้ายเรือหรือโลงศพ
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศิลปะถ้ำ / พิธีกรรม
เพิงหินหลังภูถ้ำมืด
ที่ตั้ง : บ้านซะซอม ตำบล นาโพธิ์กลาง อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : ลักษณะเป็นเพิงหินตั้งอยู่ท่ามกลางลานหินทราย มีก้อนหินขนาดใหญ่ 2 ก้อน วางตัวซ้อนกันเแบบเพิงที่พัก พบภาพเขียนยาวประมาณ 3.6 เมตร กว้างประมาณ 90 ซม. ภาพที่เขียนเป็นรูปกากบาท ภาพคล้ายเส้นรูปสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูนต่อกัน ภาพลายหยักฟันปลาเส้นคู่ ภาพลายเส้นตรงหลายเส้นตัดกัน และภาพรูปร่างไม่แน่นอน
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศิลปะถ้ำ / พิธีกรรม
บ้านนาโพธิ์ใต้
ที่ตั้ง : บ้านนาโพธิ์ใต้ ตำบล นาโพธิ์กลาง อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : พบกลองมโหระทึก สำริด (ปัจจุบันอยู่ที่พิพิธภัณฑสถานแห่งชาติ อุบลราชธานี)
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : พิธีกรรม
ถ้ำลายมือ
ที่ตั้ง : บ้านปากลา ตำบล นาโพธิ์กลาง อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : ลักษณะเป็นหน้าผาของลานหินทรายเข้าใกล้ชายฝั่งแม่น้ำโขง ส่วนบนยื่นออกคล้ายหลังคา หน้าผาสูงประมาณ 10 เมตร ยาว 50 เมตร พบภาพเขียนสีภาพมือแบบทาบ เท่าที่นับได้ประมาณ 170 มือ ทั้งมือข้างซ้ายและมือข้างขวา ภาพลายเส้น 4 ภาพ ภาพสี่เหลี่ยมขนมเปียกปูน นอกจากนั้น ยังพบกองไฟ หอยทรายแม่น้ำโขง และหินกรวดแม่น้ำมีรอยขัดฝน
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศิลปะถ้ำ / พิธีกรรม
ภาพเขียนสีก่อนประวัติศาสตร์ ผาขาม ผาแต้ม ผาหมอนน้อย และผาหมอน
ที่ตั้ง : บ้านกุ่ม ตำบล ห้วยไผ่ อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : ภาพเขียนสีสมัยก่อนประวัติศาสตร์แห่งนี้ตั้งอยู่บนบริเวณภูผาขาม ซึ่งเป็นภูผาหินทรายส่วนหนึ่งของเทือกเขาภูพาน มีลักษะเป็นหน้าผาสูงชันขนานไปตามแนวแม่น้ำโขงยาวประมาณ 3 กิโลเมตร ปรากฏแหล่งศิลปะถ้ำ (ภาพเขียนสี) บริเวณหน้าผา 4 กลุ่ม คือ ผาขาม ผาแต้ม ผาหมอน และผาหมอนน้อย ภาพส่วนใหญ่จะเขียนด้วยสีแดง เป็นภาพมือ ภาพวัตถุ ภาพสัญลักษณ์ ภาพคนและภาพสัตว์ ที่สำคัญคือภาพช้างและปลา
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศิลปะถ้ำ / พิธีกรรม
ถ้ำวัดเก่า (วัดปู่เกศ)
ที่ตั้ง : ภูผาบองบ้านท่าล้ง ตำบล ห้วยไผ่ อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : ลักษณะเป็นเพิงผาขนาดใหญ่ ยาวประมาณ 70 เมตร สูง 1.90 เมตร ยื่นไปทางทิศตะวันออกเฉียงใต้ อยู่ห่างจากบ้านท่าล้งไปทางทิศเหนือประมาณ 0.5 กิโลเมตร พบภาพเขียนสีตรงผนังเพิงผา สูงจากพื้นประมาณ 0.9 เมตร ยาว 24.8 เมตร เป็นภาพมือสีแดง แบ่งเป็นมือผู้ใหญ่ (มือซ้าย) 5 ภาพ และมือเด็ก (มือขวา) 1 ภาพ
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศิลปะถ้ำ / พิธีกรรม
ผาเจ๊ก
ที่ตั้ง : บ้านท่าล้ง ตำบล ห้วยไผ่ อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : ลักษณะเป็นเพิงผาของภูหินทรายริมฝั่งแม่น้ำโขง อยู่ทางตอนเหนือของผาแต้ม พบภาพเขียนเป็นกลุ่ม ๆ กลุ่มแรกอยู่ที่บริเวณตอนเหนือของหน้าผา เป็นภาพมือพ่นและทาบขนาดต่างๆ กัน สูงจากเชิงผาประมาณ 8 เมตร กลุ่มที่ 2 อยู่ทางตอนใต้ของกลุ่มแรก ภาพเขียนสีเป็นภาพช้าง ภาพคล้ายตุ้มดักปลา ภาพคน และภาพสัญลักษณ์
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศิลปะถ้ำ / พิธีกรรม
ผาฝ่ามือ
ที่ตั้ง : ภูผาบอง บ้านท่าล้ง ตำบล ห้วยไผ่ อำเภอโขงเจียม
หลักฐานทางโบราณคดี : ลักษณะเป็นเพิงหินทรายยื่นออกมาคล้ายหลังคา เป็นเพิงผาขนาดใหญ่ หันหน้าไปทางทิศ ตะวันตก ยาว 50 เมตร สูงเฉลี่ย 4 เมตร พบภาพเขียนสีด้วยสีแดง 206 ภาพ เป็นภาพมือแบบพ่นและแบบทาบ มีทั้งขนาดใหญ่ กลาง และเล็ก เป็นมือขวา 52 ภาพ เป็นมือซ้าย 28 ภาพ และไม่ทราบมือซ้าย-ขวา 126 เมตร
อายุสมัย : ก่อนประวัติศาสตร์
ประเภทแหล่ง : ศิลปะถ้ำ / พิธีกรรม
