บ้านเจ๊ก ลาว
บ้านเจ๊ก และเฮือนมรดกเชียงม่วน
เลยจากหอพิพิธภัณฑ์ไปจะเข้าสู่ย่านตึกแถวโบราณของเมืองหลวงพระบาง ที่ทอดตัวยาวอยู่สองฝั่งถนนสีสะหว่างวง เป็นย่านการค้าเก่าแก่ของเมือง บริเวณนี้ชาวหลวงพระบางเรียกว่าย่านบ้านเจ๊ก เนื่องจากสมัยก่อนเป็นย่านร้านค้าและที่อยู่อาศัยของคนเขื้อสายจีน
ตึกแถวในละแวกนี้มีลักษณะเป็นห้องแถวแบบจีน แต่ประดับตกแต่งลวดลายคล้ายแบบยุโรปจนกลายเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวอาคารส่วนใหญ่สร้างในสมัยพระเจ้าศรีสว่างวงศ์ โดยผู้เป็นกำลังสำคัญในการปรับปรุงพัฒนาเมืองหลวงพระบางก็คือ เจ้าอุปราชบุญคงกล่าวได้ว่าสภาพผังเมืองหลวงพระบางในปัจจุบัน รวมทั้งอาคารที่ทำการของรัฐส่วนมากซึ่งก่อสร้างด้วยสถาปัตยกรรมผสมยุโรปนั้นเกิดขึ้นในสมัยนี้
ตึกแถวสองข้างถนนสีสะหว่างวง นับจากหอพิพิธภัณฑ์จนมาสิ้นสุดที่ย่านบ้านเจ๊ก ปัจจุบันปรับปรุงเป็นร้านขายของที่ระลึก ร้านอินเทอร์เน็ต ร้านกินดื่ม และร้านอาหารนานาชาติ รวมทั้งแหล่งที่พักราคาย่อมเยาสำหรับนักเดินทางประเภทแบกเป้ด้วย ซึ่งส่วนมากด้านหลังตึกแถวอาคารพาณิชย์ของบ้านเจ๊ก บริเวณนี้จึงเป็นแหล่งชุมนุมของนักท่องเที่ยวตลอดทั้งกลางวันและกลางคืน จนถูกขนานนามอย่างล้อเลียนจากนักท่องเที่ยวชาวไทยว่า “ถนนข้าวสารแห่งหลวงพระบาง” หรือ “ถนนข้าวเหนียว”
ประกอบด้วยอาคารรูปทรงแปลกตาที่เรียงรายอยู่สองฟากถนนยาวประมาณ 300 เมตร ระหว่างพระราชวังเก่าไปถึงสี่แยกบ้านป่าไผ่แต่เดิมเป็นที่อยู่ของชาวจีนซึ่งถือเป็นย่านศูนย์กลางการค้าคล้ายกับถนนเยาวราชของไทยจึงเป็นที่มาของชื่อปัจจุบันคนจีนได้ย้ายออกไปและกลายเป็นที่อยู่ของคนลาวแทนบริเวณบ้านเจ๊กนี้นอกจากตอนเช้าจะเป็นสถานที่ดักรอตักบาตรที่ดีที่สุดแล้วยามเย็นที่แสงแดดตกกระทบผนังปูนและหลังคากระเบื้องดินเผาทำให้อาคารโบราณแถบนี้มีความสวยงามไปอีกแบบหนึ่งสำหรับนักท่องเที่ยวในแถบนี้คล้ายกับตรอกข้าวสารของไทย เรียกกันว่าตรอกข้าวเหนียว มีร้านขายของที่ระลึกมากมายรวมทั้งร้านเครื่องดื่มบริการหลายร้านในยามค่ำคืน
สินค้าเด่น
ข้าวเหนียว รายทางสองฟากถนนเป็นตึกเก่าๆ สมัยฝรั่งเศส ตกแต่งเป็นร้ารวงต่างๆ สวยงาม บางร้านติดแอร์ สินค้าเด่น เช่น ผ้าไหม ผ้าทอ ตุ๊กตาปู่เยอย่าเยอ เสื้อยืดที่สกรีนเป็นรูปต่างๆ ของโบราณที่ทำเลียนแบบ ยามค่ำถนนสายน้ำมีสีสันและมีร้านเครื่องดื่มให้บริการหลายร้าน
อย่างไรก็ตามย่านบ้านเจ๊กนอกจากจะเป็นแหล่งซื้อของใช้ ของฝาก และของกินแล้ว ยังมีเฮือนมรดกเชียงม่วน ที่ทางยูเนสโกกล่าวว่าเป็นอาคารไม้ซึ่งเก่าที่สุดในหลวงพระบาง ปัจจุบันได้ทำการซ่อมแซมจนมีสภาพสมบูรณ์แล้ว เรือนหลังนี้นับเป็นสัญลักษณ์ของการเป็นมรดกโลกที่องค์การยูเนสโกได้อนุรักษ์ไว้เป็นแบบอย่างของบ้านลาวยุคโบราณ
สิ่งน่าสนใจ
เฮือนมรดกเชียงม่วน
อาคารอนุรักษ์ขององค์การยูเนสโก กล่าวกันว่าดั้งเดิมเป็นเรือนของพระยาหมื่นนา ขุนนางในราชสำนักล้านช้าง ในสมัยหนึ่งขุนนางและคหบดีเมืองหลวงพระบางนิยมปลูกเรือนตึกแบบฝรั่ง ทำให้อาคารไม้แบบเดิมถูกรื้อไปมาก ที่เหลือสภาพสมบูรณ์อยู่ก็เฉพาะเรือนหลังนี้เท่านั้น
